Έχει ειπωθεί πολλές φορές, μεταξύ σοβαρού και αστείου, πως η Θεσσαλονίκη είναι ίσως η πιο… μελετημένη πόλη στον κόσμο. Πόλη που πελαγοδρομεί επί δεκαετίες σε μελέτες, σχέδια, στόχους, αλλά με ταπεινό ποσοστό υλοποίησης.

Φέτος κλείνουμε 38 χρόνια από την αρχική -ας πούμε- προσέγγιση της υπόθεσης του Μετρό Θεσσαλονίκης και 20 από την τελική. Το γεγονός ότι πλησιάζει στην έναρξη της λειτουργίας του δεν αναιρεί την ταλαιπωρία που το συνόδευσε όλα αυτά τα χρόνια, σε σήριαλ που οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό και ειδικά τα τελευταία χρόνια, περισσότερο σε τοπικές διχαστικές αντιπαραθέσεις, παρά στον επί χρόνια κατηγορούμενο Αθηνοκεντρισμό της ελληνικής Πολιτείας.

Ο χωροταξικός επανασχεδιασμός της Δ.Ε.Θ. απασχολεί το ΤΕΕ/ΤΚΜ εδώ και 30 χρόνια. Το δε έργο της Ανάπλασης του Εκθεσιακού Κέντρου της Θεσσαλονίκης, διανύει την δική του περίοδο προβλημάτων και προβληματισμών.
Το λιμάνι και ο έκτος προβλήτας υπάρχει στο υπόμνημά του ΤΕΕ/ΤΚΜ του 1997 προς τον τότε υπουργό ΥΠΕΧΩΔΕ και έκτοτε σε όλα τα υπομνήματά μας προς τον Πρωθυπουργό, με αφορμή τη Διεθνή Έκθεση.

Tώρα ένα ακόμα έργο, η κατασκευή της Fly Over περιφερειακής οδού, τείνει να καταστεί αντικείμενο διχαστικών αντιπαραθέσεων για το αν έπρεπε να ξεκινήσει το έργο τώρα ή αργότερα.
Και κάποιοι, λίγοι ευτυχώς, προσπαθούν να υπονομεύσουν ακόμα και το Επιχειρηματικό Πάρκο στο Καλοχώρι, με πρόσχημα τη δήθεν αναγκαστική παραχώρηση γης από τους ιδιοκτήτες των ακινήτων, που φιλοξενούν την άναρχη συγκέντρωση οικονομικών δραστηριοτήτων στην περιοχή. Χωρίς καν να σκέφτονται ότι η αναμενόμενη αύξηση του συντελεστή δόμησης και η συνεπαγόμενη εκτίναξη της εμπορικής αξίας των ακινήτων σε μια καλά οργανωμένη ζώνη οικονομικής δραστηριότητας, θα υπερκαλύψει κάθε πρόσκαιρη απώλεια μερικών στρεμμάτων γης. Και κοντά σ’ αυτά, “τρέχουν” οι επόμενοι μεγάλοι στόχοι.

Η ενοποίηση του παραλιακού μετώπου. Η πρόκληση ενός νέου χωροταξικού σχεδιασμού και συντονισμού, που απουσιάζει εδώ και πολλά χρόνια από τη Θεσσαλονίκη, αλλά είναι απαραίτητος αν θέλουμε η πόλη να αποκτήσει αναπτυξιακή ταυτότητα στην πράξη, με τεχνοκρατική τεκμηρίωση και όχι βασισμένη σε ευχολόγια για ένα κέντρο καινοτομίας, χάρη στις σπουδαίες και μεγάλες επενδύσεις που γίνονται προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά χωρίς ένα πραγματικό “business plan” για το οικονομικό και αναπτυξιακό μοντέλο της πόλης.

Όλα τα παραπάνω συγκλίνουν σε ένα γενικό συμπέρασμα, που πρέπει όλοι όσοι ενδιαφέρονται για τη Θεσσαλονίκη να λάβουν σοβαρά υπόψη:

Πρέπει να πάρουμε την απόφαση ως τοπική κοινωνία, ως παραγωγικό δυναμικό, ως τοπικές αρχές, ότι είναι καιρός να κάνουμε το επόμενο βήμα. Να πάψουμε να διχαζόμαστε πάνω από σχέδια και να ενωθούμε στα έργα. Στη χώρα μας ο σχεδιασμός και οι αδειοδοτήσεις είναι τόσο χρονοβόρες διαδικασίες ώστε μερικές φορές μπορεί πριν ολοκληρωθούν να είναι λίγα για την κάλυψη των αναγκών που τα ενέπνευσαν, ή ακόμα και να έχει εκλείψει η ανάγκη για αυτό που σχεδιάζεται. Αυτές λοιπόν οι καθυστερήσεις αλλά και όσες οφείλονται στις μεταξύ μας έριδες χρειάζεται να εκλείψουν ή να περιοριστούν στο ελάχιστο.

Έχουμε την τύχη να ζούμε σε μια Περιφέρεια, με όλα τα σπουδαία χαρακτηριστικά της Πατρίδας μας. Και αρκετά από τα ελαττώματά της.

Αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ως έναν από τους πολλούς λόγους -και μάλιστα βασικό- την ευκολία με την οποία η ίδια η Θεσσαλονίκη μετατρέπει μεγάλους στόχους της πόλης σε αφορμές διχασμού και αντιπαράθεσης, αντί να δει σ’ αυτούς το κίνητρο για μια ευρύτερη συνένωση δυνάμεων με σκοπό την αποτελεσματική υλοποίησή τους για το όφελος της πόλης.
Δεν αρκεί πια να σχεδιάζουμε. Είναι ώρα να υλοποιήσουμε. Και αν θέλουμε τα μεγαλεπήβολα, πρέπει να μπορούμε να αποδείξουμε τη θέληση αυτή, υλοποιώντας με γοργό ρυθμό τα ευκόλως εφικτά….