Ποιο είναι το σχέδιο κυκλοφορίας στην πόλη, στη φάση κατασκευής του Flyover; Τι πιστεύετε θα διευκόλυνε την κατάσταση;
Ολοκληρωμένο σχέδιο κυκλοφορίας στην πόλη της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια κατασκευής του Flyover δυστυχώς δεν υπάρχει. Ο λόγος είναι ότι δεν υπάρχει στην πόλη φορέας, ο οποίος να έχει την ευθύνη για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του συγκοινωνιακού / κυκλοφοριακού προβλήματος.
Οι αρμοδιότητες που συσχετίζονται με το κυκλοφοριακό είναι διεσπαρμένες σε πολλούς φορείς όπως:
Με άλλα λόγια για να γίνει μια παρέμβαση υπεροπτικής σημασίας απαιτείται η σύμπραξη περισσότερων του ενός φορέων και ολοκλήρωση διαδικασιών που συνήθως είναι γραφειοκρατικές και χρονοβόρες.
Η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού σε πολλούς από τους φορείς αυτούς είναι ένα πρόσθετο επιβαρυντικό στοιχείο. Εάν ληφθεί υπόψη ότι συχνά οι απόψεις για το ίδιο θέμα δεν συμπίπτουν και ότι υπάρχουν και πολιτικές αντιπαλότητες, γίνεται αντιληπτό γιατί δεν αντιμετωπίζονται γρήγορα τα θέματα που ανακύπτουν.
Σε ότι αφορά στην περιοχή κατασκευής του έργου του Flyover, την ευθύνη για κυκλοφορικές διευθετήσεις και ρυθμίσεις έχει ο ανάδοχος σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, ενώ την επίβλεψη της κυκλοφορίας έχει η αναθέτουσα αρχή, δηλαδή η Γενική Γραμματεία Υποδομών του Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Ο ανάδοχος επίσης έχει την ευθύνη να γνωρίζει τις κυκλοφοριακές συνθήκες στην περιοχή του έργου και να ενημερώνει το κοινό για αυτές.
Εν τούτοις υπάρχει μια αμφισβήτηση, αφού δεν υπάρχει ρητή αναφορά στο βαθμό που γνωρίζω, εάν η λειτουργία της Περιφερειακής Οδού κατά την κατασκευή παραμένει κάτω από την αρμοδιότητα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας η οποία δεν έχει κάποιο ρόλο έναντι του Αναδόχου, ή κάτω από το Υπουργείο το οποίο όμως δεν έχει τοπική παρουσία και προσωπικό να διαθέσει.
Για τον λόγο αυτό έχει εξετασθεί με θετική κατ’ αρχήν θέση του Υπουργείου να ανατεθεί ο ρόλος διαχείρισης της λειτουργίας της Περιφερειακής Οδού κατά την κατασκευή στην ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ Α.Ε. Αυτό σημαίνει ότι η Εγνατία Οδός Α.Ε., όταν αναλάβει αυτόν τον ρόλο, θα πρέπει να προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειες όπως δημιουργία σχεδίων δράσης για ανταπόκριση σε έκτακτα συμβάντα (ατυχήματα, ακινητοποιημένα οχήματα, κτλ.), διαθεσιμότητα γερανών για απομάκρυνση οχημάτων, κτλ.
Είναι προφανές ότι η δημιουργία ενός Μητροπολιτικού Συγκοινωνιακού φορέα, όπως έχει αναφερθεί και από τον αρμόδιο υπουργό, θα διευκόλυνε την κατάσταση, αλλά αυτό δεν είναι κάτι που θα γίνει και θα αποδώσει αύριο. Επομένως απαιτούνται άμεσες λύσεις και σε αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνονται:
Προφανώς θα πρέπει να εξακολουθήσουν να ισχύουν και να ενισχυθούν περαιτέρω μέτρα, που έχουν υλοποιηθεί και έχουν θετικό αποτέλεσμα, όπως η έντονη αστυνόμευση για την απομάκρυνση των παρανόμως σταθμευμένων οχημάτων στους βασικούς οδικούς άξονες της πόλης, η αστυνόμευση των λεωφορειολωρίδων, η τήρηση του ωραρίου φορτοεκφορτώσεων, η αποκομιδή των απορριμμάτων σε ώρες που δεν δημιουργούν πρόβλημα στην κυκλοφορία αλλά και στους κατοίκους, η ενίσχυση των λεωφορειακών γραμμών των Δημοσίων Συγκοινωνιών μέχρι την έναρξη λειτουργίας του Μετρό αλλά και μετέπειτα, κ.ο.κ.
Σημαντική είναι και η προσαρμογή των προγραμμάτων των φωτεινών σηματοδοτών, είτε αυτοματοποιημένα όπου είναι δυνατόν είτε με εξωτερική παρέμβαση και ύστερα από κατάλληλη μελέτη εφαρμογής, ώστε να μειώνονται οι συμφορήσεις στους κρίσιμους οδικούς άξονες και κόμβους. Ο καθορισμός διαδρομών εκκένωσης της Περιφερειακής Οδού και άλλων σημαντικών οδικών αξόνων είναι καταλυτικής σημασίας για την μείωση των συνεπειών από την κατασκευή του έργου.
Θα πρέπει ακόμη να αντιμετωπισθεί υπεύθυνα και με διαμόρφωση κατάλληλης πολιτικής σε όλο το μητροπολιτικό συγκρότημα το θέμα της στάθμευσης, που είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που σχετίζονται με το κυκλοφοριακό.
Πιστεύετε η αυξομείωση του πλάτους των λωρίδων στην Εγνατία και ίσως και στη Αγ. Δημητρίου, αναλόγως του φόρτου της κυκλοφορίας, όπως εφαρμόστηκε για πολλά χρόνια στο δρόμο της Χαλκιδικής, θα διευκολύνει τη κατάσταση;
Η εξασφάλιση όλων των διαθέσιμων λωρίδων στους άξονες αυτούς αλλά και σε άλλους άξονες όπως η Κασσάνδρου, η Β. Όλγας κτλ., σαφώς και θα διευκόλυνε τη ροή της κυκλοφορίας και θα μείωνε την ανάγκη χρήσης της Περιφερειακής Οδού, που λόγω των έργων έχει μειωμένη κυκλοφοριακή ικανότητα.
Η αυξομείωση των λωρίδων στην Εγνατία Οδό θα είχε μικρή βελτίωση αλλά και δυσκολίες εφαρμογής λόγω της ύπαρξης νησίδων και λωρίδων καθοδήγησης στους κόμβους Συντριβανίου και Πλατείας Δημοκρατίας (Βαρδάρι). Μεγάλη όμως θετική επίδραση θα είχε η μονοδρόμηση της 26ης Οκτωβρίου από τον κόμβο των Δικαστηρίων μέχρι την Πλατεία Δημοκρατίας καθώς και άλλες επικεντρωμένες παρεμβάσεις σε κόμβους όπως στον κόμβο Κατσιμίδου, στον κόμβο Ν. Εγνατίας και Βούλγαρη, κ.α.
Πιστεύετε ότι για μια ολοκληρωτική λύση του κυκλοφοριακού προβλήματος της πόλης, απαιτείται μια σύνθετη λύση με Μετρό, με Τραμ, με ηλεκτρικά Λεωφορεία, με αυστηρή αστυνόμευση των κεντρικών αρτηριών με κάμερες και με περιφερειακά οικονομικά πάρκινγκ στις γειτονιές και στις θέσεις μετεπιβίβασης του κοινού που χρησιμοποιεί τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς;
Έχω ήδη απαντήσει σε μεγάλο βαθμό στο πρώτο ερώτημά σας. Συμπληρωματικά να αναφέρω ότι είναι προφανές ότι ραχοκοκαλιά για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού πρέπει να είναι η δημιουργία ενός σωστά δομημένου και λειτουργικού συστήματος Δημοσίων Συγκοινωνιών. Άποψή μου είναι ότι επίλυση του κυκλοφοριακού πολύ δύσκολα θα υπάρξει. Η επίλυσή του κυκλοφοριακού προϋποθέτει πρακτικά την εγκατάλειψη του ΙΧ από όλους μας, πράγμα αδύνατον με τα σημερινά δεδομένα αλλά και την υπάρχουσα κουλτούρα.
Στο ολοκληρωμένο αυτό σύστημα Δημοσίων Συγκοινωνιών θέση έχουν όλα τα παραπάνω μέσα μεταφοράς (Μετρό, Τραμ, καθαρά λεωφορεία, θαλάσσια συγκοινωνία, κτλ.) και προφανώς δυνατότητες park & ride. Απαραίτητη είναι επίσης και η υιοθέτηση νέων επιχειρηματικών μοντέλων, όπως ολοκληρωμένες υπηρεσίες προς τους μετακινουμένους (Mobility as a Service MaaS), δυνατότητες διαμοιρασμού οχημάτων και δικύκλων, εξυπηρέτηση του πρώτου και τελευταίου μέρους μιας μετακίνησης (first, last mile), δημιουργία intermodal hubs με δυνατότητα φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, κτλ.
Όπως γίνεται αντιληπτό, η σημερινή κατάσταση από πλευράς φορέων και αρμοδιοτήτων τους, δεν βοηθάει ιδιαίτερα στην ανάπτυξη αυτών των νέων δυνατοτήτων που έχουν ήδη πάρει το πράσινο φως από το Ευρωκοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο Ο.Σ.Ε.Θ. προσπαθεί και κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση, με δυσκολία όμως λόγω της υποστελέχωσης και της έλλειψης χρηματοδότησης. Μία από τις αναγκαίες ενέργειες είναι η εκπόνηση ενός Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών για την μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης, κάτι που ήδη άρχισε να εκπονείται στην περιοχή της Αθήνας από τον Ο.Α.Σ.Α.
Η χρηματοδότηση της εκπόνησης/διαμόρφωσης αυτού του σχεδίου είναι 2.000.000€. Σε ένα τέτοιο σχέδιο για τη Θεσσαλονίκη θα εξετασθούν όλα σχεδόν τα προαναφερθέντα αντικείμενα. Διευκρινίζεται ότι το Στρατηγικό Σχέδιο αυτό δεν υποκαθίσταται από την Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό Θεσσαλονίκης που ναι μεν συμβάλει στην εκπόνηση του Σχεδίου έχει πολύ συγκεκριμένους στόχους που αφορούν στις προεκτάσεις του Μετρό.
Επιπρόσθετα ο Ο.Σ.Ε.Θ. έχει διαμορφώσει μια πρόταση για την Δημιουργία μιας Δομής εντός του Οργανισμού του για την υποστήριξη της διαδικασίας του Συγκοινωνιακού Σχεδιασμού, που δυστυχώς λείπει από την πόλη μας. Η πρόταση αυτή είχε παρουσιαστεί από τον υπογράφοντα στην εκδήλωση που οργάνωσε το KTIΡIOforThess τον Μάιο του 2023.
Η συγκεκριμένη πρόταση θα αποσταλεί χωριστά για δημοσίευση από το KTIΡIOforThess.
Συμπερασματικά, ο Ο.Σ.Ε.Θ. φιλοδοξεί να πετύχει κάποιους από τους πολλούς στόχους που έχει θέσει σε αυτήν την απαιτητική περίοδο, χρειάζεται όμως τη συνεργασία όλων εκείνων που μπορούν να συμβάλλουν σε αυτήν την προσπάθεια και κυρίως των θεσμοθετημένων φορέων.
