Ως απάντηση αναγράφω τον αριθμό προτεραιότητας που χαρακτηρίζω αναγκαία, δίπλα στα αναφερόμενα έργα: 5) Επέκταση παραλιακού μετώπου για την αναβάθμιση της περιοχής. 1) Ολοκλήρωση υλοποίησης 6ης προβλήτας και διασύνδεσης στο λιμάνι. 3) Υλοποίηση ανάπλασης της ΔΕΘ. 4) Ολιστική επίλυση κυκλοφοριακού προβλήματος. 2) Ανάπτυξη Σιδηροδρομικού Δικτύου – Αναβάθμιση Σταθμού Θεσσαλονίκης. 6) Αναβάθμιση κτιρίων Πολυτεχνικής Σχολής Θεσσαλονίκης.
Είναι προφανές ότι και τα έξι έργα είναι πολύ σημαντικά για την αναβάθμιση της πόλης. Ωστόσο, εφόσον μιλάμε για στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης πρέπει να βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα, που είναι η ενίσχυση των μεγάλων υποδομών της πόλης, οι οποίες μπορούν να την αναδείξουν σε επιχειρηματικό κόμβο για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Γι’ αυτό ακριβώς ιεραρχικά θα έθετα ως απόλυτες προτεραιότητες την ταχεία ολοκλήρωση του 6ου Προβλήτα μαζί με τη βελτίωση της οδικής και σιδηροδρομικής του σύνδεσης και εν γένει την ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου.
Λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης η Θεσσαλονίκη μπορεί και πρέπει να εξελιχθεί σε διαμετακομιστικό κόμβο. Για να γίνει αυτό, πέρα από βελτίωση των υποδομών πρέπει να προχωρήσει η δημιουργία των λεγόμενων «dry ports» δηλαδή κέντρων logistics με απευθείας σιδηροδρομική σύνδεση σε γειτονικές χώρες. Η επένδυση αυτή θα επιτρέψει την ανάπτυξη δικτύου συνδυασμένων μεταφορών, μετατρέποντας το λιμάνι τη Θεσσαλονίκης σε θαλάσσια πύλη για ολόκληρη τη Νοτιανατολική Ευρώπη και logistics hub για ολόκληρη την περιοχή.
Η ανάπλαση της ΔΕΘ είναι επίσης ένα πολύ σημαντικό έργο για την πόλη, το οποίο έχει περάσει από 40 κύματα. Η πρόταση του Δήμου Θεσσαλονίκης είναι γνωστή και προβλέπει την ουσιαστική αναβάθμιση του εκθεσιακού φορέα της πόλης, που αποτελεί και πυλώνα ανάπτυξή της, σε συνδυασμό με τη δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου συνολικής έκτασης 110 στρεμμάτων, που θα διαμορφώσει έναν πνεύμονα πρασίνου στο κέντρο. Πρέπει, όμως, άμεσα να ξεκαθαρίσει το μοντέλο και το ύψος της χρηματοδότησης του έργου, ώστε να μην υπάρξουν πισωγυρίσματα που διχάζουν την πόλη.
Η οριστική επίλυση του κυκλοφοριακού είναι ένα ζήτημα σύνθετο και δυσεπίλυτο. Η λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης ειδικά μετά την επέκταση της Καλαμαριάς θα δώσει σίγουρα μεγάλη ανάσα. Ωστόσο, απαιτούνται περισσότερες παρεμβάσεις, όπως η επέκταση του Μετρό δυτικά και προς αεροδρόμιο, η ανάπτυξη δικτύου τράμ και η δρομολόγηση της θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας, οι οποίες όμως είναι κοστοβόρες. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα συγκοινωνιακά έργα, αν θέλουμε να περιορίσουμε τη χρήση του ΙΧ και να επιτύχουμε βιώσιμη αστική κινητικότητα.
Η επέκταση του παραλιακού μετώπου με ξύλινο ντεκ είναι μία σημαντική παρέμβαση που θα συμβάλει σε κάποιο βαθμό στην αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού και η οποία έχει δρομολογηθεί. Αφού μιλάμε όμως για παραλιακό μέτωπο, αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι να προχωρήσει το σχέδιο για τη συνολική αξιοποίησή του από το Καλοχώρι μέχρι το Αγγελοχώρι, έργο που «τρέχει» η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Σε ό,τι αφορά την αναβάθμιση των κτιρίων της Πολυτεχνικής Σχολής, τη θεωρώ πολύ σημαντική. Οι υποδομές των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της της πόλης πρέπει να βελτιωθούν, ώστε να ενισχυθεί τόσο η εκπαιδευτική διαδικασία, όσο και η έρευνα που μπορεί να δώσει μεγάλη αναπτυξιακή ώθηση στην πόλη.
Τι πιστεύετε μπορεί να κάνει πάλι τη Θεσσαλονίκη ισχυρό Βιομηχανικό και Επιχειρηματικό κέντρο της χώρας, ώστε να μη χρειάζεται οι νέοι της να ψάχνουν δουλειά στην Αθήνα και το εξωτερικό;
Η Θεσσαλονίκη μπορεί να αναγεννηθεί ως ισχυρό βιομηχανικό και επιχειρηματικό κέντρο της Ελλάδας μέσω μιας σειράς στρατηγικών παρεμβάσεων. Καταρχάς πρέπει να ενισχυθεί η βιομηχανική βάση της πόλης με επιχειρηματικά πάρκα, κέντρα καινοτομίας και -γιατί όχι- σύγχρονες βιομηχανικές ζώνες που θα εστιάζουν στις νέες τεχνολογίες με ειδικά φορολογικά κίνητρα. Με τις επενδύσεις που ήδη έχουν γίνει η Θεσσαλονίκη έχει τις προοπτικές να αναδειχθεί σε τεχνολογικό hub, υποδεχόμενη εταιρείες που επενδύουν σε τομείς όπως το softwaredevelopment, η τεχνητή νοημοσύνη και το ηλεκτρονικό εμπόριο. Επίσης, πρέπει να αυξηθούν οι διεθνείς εμπορικές και βιομηχανικές συμφωνίες με χώρες της Βαλκανικής και της ευρύτερης Ευρώπης.
Απαραίτητες προϋποθέσεις, βέβαια, είναι η περαιτέρω ανάπτυξη του Λιμένα της πόλης, με την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό που θα αναβαθμίσει τη διακίνηση εμπορευμάτων, προσελκύοντας βιομηχανικές επενδύσεις, η σιδηροδρομική σύνδεση με την Κεντρική Ευρώπη και η ενίσχυση των συνδέσεων του Αεροδρομίου Μακεδονία με απευθείας πτήσεις προς ευρωπαϊκούς οικονομικούς κόμβους.
Κρίσιμο ζήτημα είναι επίσης η απλούστευση της γραφειοκρατίας με ειδικά γραφεία υποστήριξης επιχειρήσεων (one-stop shop) για γρήγορη αδειοδότηση των νέων επιχειρήσεων.
Σημαντικό ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν τα υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκά ιδρύματα της πόλης, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος, τα οποία μπορούν να συνεργαστούν με τον ιδιωτικό τομέα για ερευνητικά προγράμματα σε καινοτόμους τομείς όπως η βιοτεχνολογία, τα νέα φάρμακα και οι πράσινες τεχνολογίες. Τέτοιου είδους πρωτοβουλίες μπορούν να υποστηριχθούν από τα ευρωπαϊκά ταμεία μέσω προγραμμάτων όπως το Horizon Europe.
Η προσπάθεια μπορεί να ενισχυθεί με εκπαιδευτικά προγράμματα επαγγελματικού ή και πανεπιστημιακού επιπέδου, που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς (π.χ. ψηφιακές δεξιότητες, πράσινη ενέργεια, έξυπνες τεχνολογίες), αλλά και με κίνητρα για την επιστροφή και εγκατάστασή του νέου επιστημονικού δυναμικού της χώρας, που έχει οδηγηθεί στο εξωτερικό, στη Θεσσαλονίκη.
Εκτιμώ ότι τη στρατηγική ανάπτυξης της πόλης θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό η προσπάθεια που ήδη γίνεται για διεθνή προβολή της Θεσσαλονίκης ως τουριστικού προορισμού με έμφαση στην ιστορία και τον πολιτισμό της.
Αν εφαρμοστούν αυτές οι στρατηγικές, η πόλη μπορεί να γίνει πάλι ένας δυναμικός πυρήνας ανάπτυξης, προσφέροντας ευκαιρίες στους νέους της και συμβάλλοντας στην ανάσχεση του brain drain.
Μπορεί ο Δήμαρχος να επιταχύνει το έργο του 6ου προβλήτα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, για άμεση συμβολή του στην ανάπτυξη της πόλης και της τοπικής οικονομίας;
Έχοντας διατελέσει Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος στον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης γνωρίζω από πρώτο χέρι πόσο σημαντικό είναι το έργο της επέκτασης του 6ου Προβλήτα για την ανάπτυξη της πόλης και συνεπακόλουθα της τοπικής οικονομίας. Δυστυχώς, από τη θέση του Δημάρχου δεν έχω τη θεσμική δυνατότητα να παρέμβω στις διαδικασίες και να επιταχύνω την υλοποίησή του.
Προφανώς, βέβαια, δεδομένου ότι το έργο μάς ενδιαφέρει άμεσα, είμαι σε συνεχή επικοινωνία με τη διοίκηση της ΟΛΘ ΑΕ και παρακολουθώ στενά την εξέλιξή του, έτσι ώστε να βοηθήσω σε ζητήματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του Δήμου.
Πιστεύετε στην ανάγκη Μητροπολιτικής Διακυβέρνησης για τη συνολική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης; Έχετε κάποια πρόταση που θα διευκόλυνε την όσο το δυνατόν σύντομη υλοποίησή της;
Είναι κοινή παραδοχή ότι πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Θεσσαλονίκη οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων δεκάδων φορέων που εμπλέκονται με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο στη διαχείριση των επιμέρους ζητημάτων, αλλά και στην αθηνοκεντρική προσέγγιση του μοντέλου διοίκησης της χώρας.
Η πόλη αντιμετωπίζει μια σειρά από προκλήσεις που απαιτούν ολοκληρωμένες λύσεις σε τοπικό επίπεδο, γεγονός που καθιστά τη θεσμική κατοχύρωση μητροπολιτικής διοίκησης μια αναγκαιότητα.
Ίσως τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα που υποδεικνύουν την αναγκαιότητα αυτή είναι ο αστικός σχεδιασμός και οι μετακινήσεις. Οι δήμοι που απαρτίζουν το Πολεοδομικό Συγκρότημα της Θεσσαλονίκης εκπονούν ξεχωριστά σχέδια πολεοδομικά και βιώσιμης αστικής κινητικότητας, συχνά μη λαμβάνοντας υπόψη τη «μεγάλη εικόνα», δηλαδή τις συνολικές ανάγκες της πόλης. Αντίστοιχα, η προστασία του περιβάλλοντος είναι ζήτημα που δεν γνωρίζει σύνορα και απαιτεί ενιαία αντιμετώπιση.
Η μητροπολιτική διοίκηση θα μπορούσε να εφαρμόσει ολοκληρωμένο σχέδιο για το περιβάλλον, την κλιματική κρίση και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, να διαμορφώσει κοινή στρατηγική για την ανάπτυξη της πόλης, βελτιώνοντας την ανταγωνιστικότητά της και να αναπτύξει πολιτικές που θα μειώσουν τις κοινωνικές ανισότητες, ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή.
Πέρα από την προφανή βελτίωση της αποτελεσματικότητας στη διαχείριση των θεμάτων, η λήψη αποφάσεων από έναν μητροπολιτικό φορέα θα οδηγήσει με βεβαιότητα σε εξοικονόμηση χρόνου και χρημάτων.Ο νέος κώδικας της αυτοδιοίκησης είναι η μεγάλη ευκαιρία να ξεκαθαρίσει το τοπίο των αρμοδιοτήτων και να συμπεριληφθεί επιτέλους ο θεσμός της μητροπολιτικής διοίκησης για τα μεγάλα αστικά κέντρα, ώστε να μπορούμε στο μέλλον σε τοπικό επίπεδο να διαχειριζόμαστε με ενιαίο και αποτελεσματικό τρόπο όλα τα ζητήματα.
Τέσσερα έργα «βρίσκονται στον αέρα» σήμερα στην πόλη:
α) πλατεία Διοικητηρίου
β) πλατεία Ελευθερίας
γ) πλατεία Αριστοτέλους
δ) διεύρυνση της παραλίας στην οδό Νίκης
Μπορείτε να μας ενημερώσετε για τα εμπόδια ή για τα προγράμματα υλοποίησής τους;
Τα τέσσερα αυτά έργα, τα οποία αποτελούν εμβληματικές παρεμβάσεις που θα αλλάξουν την εικόνα της πόλης μας, έχουν δρομολογηθεί. Αυτό το οποίο πρόκειται να αρχίσει να υλοποιείται το επόμενο διάστημα είναι η δημιουργία Πάρκου Μνήμης στην Πλατεία Ελευθερίας. Η ανάπλαση είχε καθυστερήσει για αρκετούς μήνες λόγω ενστάσεων που κατέθεσαν οι υποψήφιοι ανάδοχοι. Μετά και την απόφαση του Εφετείου, η δικαστική αυτή εκκρεμότητα έχει λήξει και πλέον μετά την κατακύρωση του διαγωνισμού θα προχωρήσει ο προσυμβατικός έλεγχος, έτσι ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία και να εγκατασταθεί ο εργολάβος.
Για την ανάπλαση της Πλατείας και του μνημειακού άξονα της Αριστοτέλους έχει ήδη γίνει η επικαιροποίηση της μελέτης με βάση τις παρατηρήσεις που έκανε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Πλέον έχουμε περάσει στην τελική φάση της μελέτης εφαρμογής, η οποία εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί σε περίπου τρεις μήνες.
Σε ό,τι αφορά το ξύλινο ντεκ για επέκταση της Παλαιάς Παραλίας, αυτό το διάστημα ολοκληρώνονται οι γεωτρήσεις, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη οι μελέτες με συνεχείς επαφές με τις αρμόδιες εφορείες αρχαιοτήτων και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το καλοκαίρι. Στην περίπτωση του ντεκ το βασικότερο ίσως εμπόδιο είναι οι πολλές και χρονοβόρες αδειοδοτήσεις που απαιτούνται, τις οποίες ως Δήμος Θεσσαλονίκης θα επιδιώξουμε να προχωρήσουμε κατά το δυνατόν ταχύτερα, ώστε να προχωρήσουμε στη δημοπράτηση του έργου μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.
Για τη μελέτη ανάπλασης της Πλατείας Διοικητηρίου ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει υπογράψει προγραμματική συμφωνία με το Υπουργείο Πολιτισμού και τη ΜΑΘ ΑΕ ΑΟΤΑ – Αναπτυξιακή Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης. Ήδη έχουν συγκροτηθεί οι ομάδες μελέτης με προγραμματισμένο χρονοδιάγραμμα τη δημοπράτηση επίσης μέχρι το τέλος του 2025.
Ποιοι πιστεύετε είναι οι κύριοι παράγοντες και ποια εμπόδια, γίνονται αιτία στην υλοποίηση προαποφασισμένων έργων στη Θεσσαλονίκη ή στην καθυστέρηση της υλοποίησή τους; Έχετε κάποια πρόταση για να αποφεύγονται οι αντιδράσεις;
Η καθυστέρηση έργων στην Ελλάδα οφείλεται σε ένα σύνολο δομικών, διοικητικών και κοινωνικοοικονομικών παραγόντων. Πρώτον είναι η γραφειοκρατία και οι χρονοβόρες διαδικασίες αδειοδότησης, καθώς πολλά έργα χρειάζονται έγκριση από πολλαπλά υπουργεία και φορείς (π.χ. περιβαλλοντικούς, πολεοδομικούς, αρχαιολογικούς), με συχνά αντικρουόμενες απαιτήσεις. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες δεν είναι διασυνδεδεμένες, με αποτέλεσμα να απαιτείται η αλλεπάλληλη υποβολή των σχετικών εγγράφων.
Επιπλέον παράγοντες είναι οι συχνές αλλαγές της νομοθεσίας, οι ελλείψεις προσωπικού στις αρμόδιες υπηρεσίες και βέβαια τα χρηματοδοτικά προβλήματα που σχετίζονται με την έλλειψη κρατικών κονδυλίων, τις πολύπλοκες διαδικασίες έγκρισης κοινοτικών κονδυλίων, καθώς επίσης η μη αναμενόμενη αύξηση του κόστους των έργων λόγω αυξήσεων στις τιμές των υλικών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα όσα συνέβησαν μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ανεπαρκής σχεδιασμός με ελλιπείς μελέτες οδηγούν επίσης σε μεταγενέστερες αλλαγές και άρα καθυστερήσεις, ενώ την εξέλιξη των έργων επιβραδύνει και η έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού.
Ενίοτε, καθυστερήσεις οφείλονται και στην αδράνεια των υπηρεσιακών παραγόντων, οι οποίοι δεν έχουν καμία απολύτως συνέπεια όταν ευθύνονται για αδικαιολόγητες καθυστερήσεις. Να μην ξεχνάμε, βέβαια, ότι σε αρκετές περιπτώσεις η αλλαγή κυβέρνησης συνεπάγεται αλλαγή στους σχεδιασμούς με αναθεώρηση ή ακύρωση έργων.
Στους παράγοντες αυτούς έρχονται συχνά να προστεθούν και οι κοινωνικές αντιδράσεις, που σε αρκετές περιπτώσεις καταλήγουν σε προσφυγές στη Δικαιοσύνη «παγώνοντας» τα έργα. Επίσης, οι ενστάσεις που κατατίθενται από τους υποψήφιους αναδόχους, όπως στην περίπτωση της Πλατείας Ελευθερίας, που χρειάζονται αρκετούς μήνες μέχρι να τελεσιδικήσουν.
Χαρακτηριστική, νομίζω, περίπτωση που εμπεριέχει όλες αυτές τις παθογένειες του συστήματος είναι αυτή του Μετρό Θεσσαλονίκης.
Η λανθασμένη επιλογή εκτέλεση του έργου με τη μέθοδο μελέτης – κατασκευής, οι αλλαγές στη χρηματοδότηση, η αδράνεια στους διαγωνισμούς, η υποεκτίμηση των αρχαιολογικών εργασιών και οι προσφυγές των κατοίκων για το θέμα του Σταθμού Βενιζέλου, οδήγησαν σε σχεδόν 20ετή καθυστέρηση του έργου.
Εάν θέλουμε να αλλάξουμε την κατάσταση και να επιταχύνουμε τις διαδικασίες πρέπει να προχωρήσουμε σε ριζικές μεταρρυθμίσεις. Μερικές λύσεις είναι η δημιουργία ειδικών φορέων με αυξημένες αρμοδιότητες τουλάχιστον για την περίπτωση της έγκρισης μεγάλων έργων, αυτοματοποιημένα συστήματα παρακολούθησης και έγκρισης, σταθερό νομικό πλαίσιο και εξαντλητική δημόσια διαβούλευση, ώστε να κάνουμε εξ αρχής συμμέτοχους τους πολίτες στη διαδικασία.
Η ένταξη ενός τμήματος του δάσους Σέιχ Σου στην πόλη, με ανάπλαση και εμπλουτισμό του με νέα δέντρα, ή με διαμόρφωσή του σε πάρκο ψυχαγωγίας με ενδιαφέροντες χώρους περιπάτου, πιστεύετε ότι θα έδινε μια σύγχρονη λύση στην εικόνα και στο χαμηλό ποσοστό πρασίνου της πόλης;
Το περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου είναι ο βασικός πνεύμονας πρασίνου της πόλης, γι’ αυτό και από την αρχή της θητείας μας στη Διοίκηση του Δήμου Θεσσαλονίκης θέσαμε σε προτεραιότητα την αναβάθμισή του, προχωρώντας σε φυτεύσεις εκατοντάδων νέων δέντρων. Ταυτόχρονα, στο τμήμα του δάσους που ανήκει στα όρια του Δήμου Θεσσαλονίκης, έχουμε ενισχύσει τις υποδομές πυρασφάλειας, ενώ προγραμματίζουμε αντικατάσταση και εξωραϊσμό του αστικού εξοπλισμού, έτσι ώστε να αποτελέσει και πάλι πόλο έλξης και τόπο αναψυχής των Θεσσαλονικέων και όχι μόνο.
Ωστόσο, εκτιμώ ότι η πόλη έχει ανάγκη από ενίσχυση και αναβάθμιση του πρασίνου μέσα στον αστικό ιστό, έτσι ώστε να διαμορφωθούν χώροι – ανάσες οξυγόνου σε μία πόλη με πολύ χαμηλό ποσοστό πρασίνου ανά κάτοικο και με υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Στη διάρκεια της θητείας μας έχουμε φυτεύσει περισσότερα από 10.000 νέα δέντρα, ενώ συνεχίζουμε με αμείωτη ένταση τις δενδροφυτεύσεις στο κέντρο και σε όλες τις γειτονιές της πόλης. Παράλληλα, δημιουργούμε πάρκα τσέπης, διαμορφώνοντας αναξιοποίητα οικόπεδα, ενώ σε όλες τις αστικές αναπλάσεις που προγραμματίζονται το πράσινο έχει κυρίαρχο ρόλο.
Στόχος μας είναι να ανατρέψουμε το αρνητικό αυτό ισοζύγιο, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής στην πόλη.
