Η δημιουργία μητροπολιτικής διοίκησης στη Θεσσαλονίκη συνιστά θεσμική αναγκαιότητα, καθώς εξασφαλίζει ενιαίο σχεδιασμό, ορθολογική διαχείριση πόρων και αποτελεσματική διακυβέρνηση σε κρίσιμους τομείς αστικής ανάπτυξης.

Για να γίνει η Θεσσαλονίκη μητροπολιτική πόλη με μητροπολιτική διοίκηση, απαιτείται ένα συνδυασμένο σχέδιο μεταρρυθμίσεων στη διοικητική οργάνωση, ένα θεσμικό πλαίσιο για τη διακυβέρνηση και την ανάπτυξη υποδομών. 

1. Νομική και θεσμική κατοχύρωση μητροπολιτικής διοίκησης

Η πρώτη και βασικότερη προϋπόθεση είναι η θέσπιση νόμου που θα ορίζει τη Θεσσαλονίκη ως μητροπολιτική περιοχή, με ειδικό πλαίσιο διοίκησης, αντίστοιχο με άλλες ευρωπαϊκές μητροπολιτικές πόλεις (π.χ. Βαρκελώνη, Λυών).

• Σύνταξη και ψήφιση νόμου από τη Βουλή.
• Ορισμός του γεωγραφικού ορίου της μητροπολιτικής περιοχής (π.χ. Περιφέρεια Θεσσαλονίκης ή και την ευρύτερη περιοχή Κεντρικής Μακεδονίας).
• Δημιουργία μητροπολιτικού συμβουλίου με αρμοδιότητες ευρύτερες από εκείνες ενός απλού δήμου.

2. Ενοποίηση ή συνεργασία όμορων δήμων

Η Θεσσαλονίκη αποτελείται από πολλούς επιμέρους δήμους (π.χ. Καλαμαριά, Παύλου Μελά, Νεάπολη – Συκιές, Αμπελόκηποι – Μενεμένη κ.λπ.) που λειτουργούν πολλές φορές ασυντόνιστα.

Μπορεί να εφαρμοστεί:

• Ενοποίηση δήμων (διοικητικά), που περιορίζει τα διοικητικά έξοδα, διατηρώντας οι δήμοι μόνο την υλοποίηση των αναγκών ή 
• Δικτυακή συνεργασία μεταξύ τους μέσω του μητροπολιτικού οργάνου, διατηρώντας μεν την αυτονομία τους, αλλά διαμορφώνοντας ευαίσθητες ισορροπίες, ή

* Η λύση δημιουργίας μόνο κοινών υπηρεσιών για ορισμένες υπηρεσίες (π.χ. μεταφορές, απορρίμματα, πολιτική προστασία κ.ά.). Η οποία δεν βοηθάει στη δημιουργία ισχυρής και υπεύθυνης ηγεσίας, που είναι αναγκαία για την ανάπτυξη της πόλης συνολικά.

3. Μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων από το κράτος

Η μητροπολιτική διοίκηση θα πρέπει να έχει:

• Αρμοδιότητες σε αστικές υποδομές, πολεοδομία, περιβάλλον, μεταφορές, πολιτική προστασία, κοινωνικές υπηρεσίες.
• Οικονομική αυτοτέλεια (ίδιοι πόροι, φόροι, ευρωπαϊκά κονδύλια).

4. Στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης και διακυβέρνησης

Η μητροπολιτική διοίκηση πρέπει να έχει ενιαίο αναπτυξιακό σχεδιασμό:

• Μεταφορές (π.χ. ενιαίο σύστημα Μ.Μ.Μ., σύνδεση με αεροδρόμιο, λιμάνι, προαστιακό).
• Περιβάλλον (πράσινοι χώροι, διαχείριση απορριμμάτων).
• Κοινωνική πολιτική (πρόνοια, στέγαση).
• Ψηφιακή διακυβέρνηση.

5. Παραδείγματα διεθνώς

Αντίστοιχα μοντέλα μητροπολιτικής διακυβέρνησης:

• Λονδίνο (Mayor & Greater London Authority).
• Παρίσι (Métropole du Grand Paris).
• Αθήνα (έγινε απόπειρα δημιουργίας μητροπολιτικής διοίκησης με τον “Καλλικράτη”, αλλά δεν εφαρμόστηκε πλήρως, λόγω της ύπαρξης ήδη της καταλυτικής παρουσίας της εκάστοτε κυβέρνησης στην πόλη).

6. Πλεονεκτήματα για τη Θεσσαλονίκη

• Συντονισμένος σχεδιασμός και δράση.
• Αντιμετώπιση υπερτοπικών προβλημάτων (π.χ. ρύπανση, κυκλοφορία).
• Ανάδειξη της πόλης ως περιφερειακό κέντρο Βαλκανίων. 
• Μεγαλύτερη απορρόφηση από́ ευρωπαϊκά κονδύλια.

* θα δοθούν εύκολα οι λύσεις στο  μείζον ζήτημα του χωρικού σχεδιασμού της Θεσσαλονίκης που ζητάει το ΤΕΕ/ΚΜ από́ τον πρωθυπουργό, καταθέτοντας τρεις προτάσεις.

1. Σύσταση Ειδικής Γραμματείας, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, αρμόδιας για την επίλυση των θεμάτων που άπτονται του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού της Μητροπολιτικής Περιοχής Θεσσαλονίκης. Είναι μια άμεση και βραχυπρόθεσμη λύση για την  εκτόνωση και ρύθμιση ζητημάτων του σχεδιασμού στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης, μέχρι την υλοποίηση των δύο επόμενων προτάσεων.

2. Αναβάθμιση του Τμήματος Μητροπολιτικού Σχεδιασμού Θεσσαλονίκης σε Διεύθυνση, με αλλαγή του οργανογράμματος του υπουργείου και ικανή στελέχωσή του.

3. Επικαιροποίηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου.

ΧΡΗΣΙΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Για να γίνει η Θεσσαλονίκη μητροπολιτική πόλη με μητροπολιτική διοίκηση, απαιτούνται α) πολιτική βούληση, β) θεσμική μεταρρύθμιση και γ) συνεργασία των τοπικών φορέων!

Αυτό, μπορεί να επιτευχθεί, με την ενεργή απαίτηση και συμμετοχή της κοινωνίας της Θεσσαλονίκης, με διαρκή ενημέρωσή της για τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής στην πόλη, και με αναγκαίες πολιτικές παρεμβάσεις για να ξεπεραστούν οι πιθανές αντιστάσεις των σημερινών δημάρχων.

Η υιοθέτηση ενός μητροπολιτικού μοντέλου δεν είναι μόνο ζήτημα θεσμικής αλλαγής, αλλά στρατηγική επιλογή για το μέλλον της πόλης.
Είναι ένα ρεαλιστικό και απαραίτητο βήμα για την ενίσχυση του ρόλου της πόλης στην ευρύτερη περιοχή.