Η νέα ιστοσελίδα For ΤΗΕSS ξεκινάει την πορεία της. Εύχομαι καλή και δημιουργική πορεία.

Για αρχή, ένα πρώτο άρθρο από έναν πολεοδόμο-χωροτάκτη -όπως ο υποφαινόμενος – δεν μπορεί να είναι άλλο από μια γενική εισαγωγή στις τάσεις και τις κατευθύνσεις της αστικής ανάπτυξης στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο χώρο στο ήδη διανυθέν πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα και στο μέλλον. Αν δεν καταλάβουμε σε ποια κατεύθυνση βαδίζει ο κόσμος και οι πόλεις γενικότερα, δεν θα μπορέσουμε και μείς στην Θεσσαλονίκη να συντονίσουμε τα βήματα μας με αυτόν.

Δεν θα αναφερθώ στα άπειρα (πραγματικά άπειρα!) Προγράμματα, Βίβλους, Οδηγίες, Έρευνες, Κατευθύνσεις που έρχονται συνεχώς από τον ΟΗΕ και τις Υπηρεσίες του, Παγκόσμιους Οργανισμούς, την Ε.Ε., Κυβερνήσεις, Ινστιτούτα, Κέντρα έρευνας, ΜΚΟ, Πανεπιστήμια, ερευνητές διεθνούς κύρους και όποια άλλη πηγή μπορείτε να φανταστείτε, για θέματα Περιφερειακής και Αστικής Ανάπτυξης και ειδικότερα το Περιβάλλον, η Πολεοδομία, οι Μεταφορές, οι Συγκοινωνίες, η Ενέργεια, η Επιχειρηματικότητα, η Διακυβέρνηση, και άλλα. Αυτά είναι για τους ειδικούς. Οι πολίτες (και οι Δημόσιες Αρχές οπωσδήποτε) πρέπει να καταλάβουν τις γενικές κατευθύνσεις (οι οποίες συχνά τους εκπλήσσουν καθώς έρχονται σε αντίθεση με κατεστημένες συνήθειες).

Ας ξεκινήσουμε με μια αναφορά στο παγκόσμιο οικονομικοκοινωνικό γίγνεσθαι: Η «Παγκοσμιοποίηση», με απελευθέρωση της παραγωγής και του εμπορίου, γρήγορες τεχνολογικές αλλαγές και «έκρηξη» της πληροφόρησης, αλλοιώνει συνεχώς και ταχύτατα τις σχέσεις εργασίας, παραγωγής, διανομής και κατανάλωσης, και έχει πολύ σημαντικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη της κάθε πόλης. Οι «κρίσεις» που την συνοδεύουν (οικονομικές, περιβαλλοντικές, υγειονομικές, πολεμικές, προσφυγικές κ.α.) έχουν ακόμα πιο αναπάντεχες επιπτώσεις. Αυτά έχουν μεγάλο αντίκτυπο σε ζητήματα Αστικής Ποιότητας και Ανθεκτικότητας όπως η οικονομία, η στέγαση, η επάρκεια των υποδομών, οι περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνθήκες, και αλλάζουν συνεχώς το προφίλ της πόλης.

Στα παραπάνω παγκόσμια πλαίσια, η Θεσσαλονίκη και η ευρύτερη περιοχή της, το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα, βυθίζονται με επιταχυνόμενους ρυθμούς στην αποβιομηχάνιση, την ανεργία, την ανυπαρξία επενδύσεων, την επιχειρηματική και εμπορική κρίση που προστίθενται στην χρόνια αστική, περιβαλλοντική αλλά και διοικητική τους κρίση και στις αρνητικές τους πανευρωπαϊκές πρωτιές (ελεύθεροι χώροι ανά κάτοικο, οδικά ατυχήματα, μικροσωματίδια στην ατμόσφαιρα κ.α.). Τα προβλήματα του Συγκροτήματος από τα αναπτυξιακά, τα πολεοδομικά, τα κυκλοφοριακά ως τα περιβαλλοντικά και τα ενεργειακά, είναι τυπικά μιας «Αναπτυξιακής-Πολεοδομικής-Οικολογικής Κρίσης» και διεθνώς αντιμετωπίζονται (στον δυτικό τουλάχιστον κόσμο), στα πλαίσια μιας αειφορικής «πράσινης» πολεοδομικής προσέγγισης με παράλληλες δράσεις για το περιβάλλον, την εισαγωγή «πράσινης» και «έξυπνης» αναπτυξιακής τεχνολογίας, «πράσινες» μεταφορές, δράσεις για την ανάκτηση του δημόσιου χώρου, ανθεκτικότητα των υποδομών και παράλληλες δράσεις για την κοινωνική συνοχή.

Το νόημα, οι στόχοι, τα όρια και οι διάφορες πλευρές της παραπάνω αειφορικής οργάνωσης του αστικού χώρου είναι ένα ανοικτό ζήτημα που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των συζητήσεων σε διεθνές επίπεδο και αποτελεί ΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ. Εκτιμώνται ως κεντρικά τα αλληλεξαρτώμενα ζητήματα: α) της κυκλοφοριακής, συγκοινωνιακής και μεταφορικής οργάνωσης των πόλεων και β) της σχέσης ανάμεσα στις χρήσεις, στα χαρακτηριστικά της δόμησης (υψηλή–χαμηλή), την πληθυσμιακή (αστική) πυκνότητα και το βαθμό τσιμεντοποίησης της αστικής γης (αναλογία ελεύθερων και οικοδομήσιμων χώρων). Νέες προσεγγίσεις σχετικά με τον περιβαλλοντικό-κυκλοφοριακό-πολεοδομικό σχεδιασμό για τον αστικό χώρο κατατίθενται συνεχώς όπως η «Έξυπνη Πόλη» (Smart City),  η «Συνεκτική Πόλη» (Compact City), η «Πολυλειτουργική Πόλη» (Connected City), η «Πόλη των 15 λεπτών» (Ville Du Quart d’Heure). Οι «Πράσινες Μεταφορές» (Green Transportations) ή αλλιώς η «Βιώσιμη Κινητικότητα», προτείνονται ως βέλτιστες για την κυκλοφοριακή οργάνωση. Έχουν ως κέντρο την αντίληψη ότι το ΙΧ αυτοκίνητο είναι ο κυριότερος εχθρός της πόλης και πρέπει να εξοβελιστεί όσο το δυνατόν περισσότερο από αυτήν. Πολλοί όροι, Πολλά προβλήματα. Πολλές απαντήσεις. (Θυμηθείτε τον Αντισθένη!). Τα παραπάνω είναι αυτά που θα μας απασχολήσουν στο μέλλον από αυτή την ιστοσελίδα. Καλή επιτυχία σε όλους μας