Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, οι νεοφυείς επιχειρήσεις, δηλαδή οι επιχειρήσεις που έχουν ζωή μέχρι πέντε χρόνια από την ίδρυση τους, αντιπροσωπεύουν το 20,7% του συνόλου των ιδιωτικών επιχειρήσεων της χώρας και το 23,9% της συνολικής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, κατά την περίοδο 2015-2020. Αντιλαμβάνεται κανείς την ζωτική σημασία των νέων επιχειρήσεων στην δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και προστιθέμενης αξίας. Καθώς το σχεδόν το ¼ των θέσεων εργασίας έχουν δημιουργηθεί από αυτές. Όμως είναι ανησυχητικό ότι τόσο το ποσοστό της απασχόλησης όσο και το ποσοστό των νεοφυών επιχειρήσεων ακολουθεί πτωτική πορεία σε όλη αυτή την περίοδο, γεγονός που πρέπει να απασχολήσει την οικονομική πολιτική. Να σημειώσω ότι η πολιτική για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις διαφέρει από την πολιτική για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, αλλά με αυτό το θέμα θα ασχοληθώ σε άλλο άρθρο.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, ας εξετάσουμε την περίπτωση της Θεσσαλονίκης. Βλέποντας τον χάρτη της Θεσσαλονίκης παρατηρούμε ότι η πόλη έχει αναπτυχθεί σε ένα σχήμα «μπανάνας», από το Καλοχώρι μέχρι την Θέρμη. Εάν κάνουμε ένα γκάλοπ με το ερώτημα που δημιουργούνται και που εγκαθίστανται οι νεοφυείς επιχειρήσεις, είμαι σίγουρος ότι το συντριπτικό ποσοστό θα απαντήσει ότι αυτές εγκαθίστανται  στην ανατολική Θεσσαλονίκη, πχ Ζώνη Καινοτομίας, Thessintec, θερμοκοιτίδες κ.α. Η συζήτηση για καινοτομία, νέες τεχνολογίες, startups, spin-offs, θερμοκοιτίδες, προ θερμοκοιτίδες κλπ. αφορά την ανατολική Θεσσαλονίκη ενώ για την άλλη μεριά της πόλης, την Δυτική Θεσσαλονίκη η συζήτηση αυτή είναι απούσα. Επιπλέον, η αποβιομηχάνιση της πόλης που ξεκίνησε τις προηγούμενες δεκαετίες (μάρτυρες τα βιομηχανικά κουφάρια) έπληξε κυρίως τους ανθρώπους της δυτικής Θεσσαλονίκης που εργάζονταν σε αυτές τις βιομηχανικές επιχειρήσεις.

Μια έρευνα στην Δυτική Θεσσαλονίκη είναι πολύ πιθανόν να δείξει ότι οι άνθρωποι της πόλης ίσως νιώθουν απογοήτευση, «είναι στην απέξω» και θα μείνουν πίσω σε σχέση με την ανατολική πλευρά, τόσο ως απασχόληση όσο και ως εισόδημα. Βλέπουν ότι το μέλλον εξαρτάται από την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες και με αυτά ασχολείται η ανατολική πλευρά. Διαβάζουν ότι ορισμένες τεχνολογίες και καινοτομίες θα καταργήσουν θέσεις εργασίες οι οποίες αφορούν κυρίως την δική τους κοινότητα και ίσως την οικογένειά τους. Τέλος να σημειώσω ότι σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ ο πληθυσμός της δυτικής πλευράς της πόλης είναι νεανικός και από τους πιο νεανικούς της Ευρώπης. Εάν ισχύουν τα παραπάνω τότε οι ανισότητες στην πόλη θα αυξηθούν στο άμεσο μέλλον και αυτό για μια περιοχή με τόσο νεανικό πληθυσμό θα είναι κοινωνικά καταστροφικό.

Όλος ο κόσμος προσπαθεί να αντιγράψει την Αμερική. Ποιο είναι το μυστικό της συνταγής των πολύ αναπτυγμένων πόλεων και περιφερειών στην Αμερική; Η καινοτομία και η επιχειρηματικότητα. Όλος ο κόσμος αυτό το μοντέλο προσπαθεί να αντιγράψει ακόμη και οι περιοχές των ΗΠΑ που έχουν μείνει πίσω λόγω της αποβιομηχάνισης. Γιατί λοιπόν όταν αναφερόμαστε στην καινοτομία και επιχειρηματικότητα η συζήτηση και η πολιτική αφορά μόνο την ανατολική Θεσσαλονίκη ενώ η δυτική είναι εκτός ατζέντας; Ένας νεανικός πληθυσμός, όπως αυτός της δυτικής πλευράς διαθέτει ένα πλούτο ταλέντων που σχεδόν παραμένουν ανεκμετάλλευτα ή υπό – απασχολούμενα. Το ταλέντο είναι πολύ σημαντικό. Είναι στατιστικά αδύνατο σε μια μικρή πολιτεία, όπως η δυτική Θεσσαλονίκη, και μάλιστα νεανική να μην διαθέτει και τα ταλέντα εκείνα για την ανάπτυξη της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητα μέσω της δημιουργίας νεοφυών επιχειρήσεων. Όμως η χώρα μας, τόσο σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης, όσο και σε επίπεδο περιφέρειας και δήμων, κάνει πολύ κακή δουλειά στην αναγνώριση αυτών των ταλέντων.  Όσο λοιπόν δεν αναγνωρίζονται αυτά τα ταλέντα, η οικονομία της πόλης, συνολικά, και της περιοχής δεν θα έχει δυναμικούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης.

Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν για να πέτυχουμε την ισόρροπη ανάπτυξη μεταξύ δυτικής και ανατολικής πλευράς της πόλης;

Πρώτον, να σχεδιάσουμε και να εφαρμόσουμε πολιτική και δράσεις αναγνώρισης των ταλέντων. Τα ταλέντα μπορεί να είναι δυνάμει επιχειρηματίες, αλλά και ταλέντα στον χώρο της εργασίας.

Δεύτερον, να σχεδιαστούν και να εφαρμοστούν πολιτικές και δράσεις για την ανάπτυξη αυτών των ταλέντων. Όπως έχουν πει αρκετοί επιχειρηματίες, καλλιτέχνες, αθλητές,  κ.α., το ταλέντο είναι το πρώτο έδαφος πάνω στο οποίο με γνώση και εμπειρία θα κτιστεί το οικοδόμημα του επιχειρηματία, του καλλιτέχνη ή του αθλητή. Η πολιτική αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει δράσεις και μέσα στα σχολεία.

Τρίτον, όσον αφορά τις νεοφυείς επιχειρήσεις, η δημιουργία προ-θερμοκοιτίδων, ο ρόλος των μεντόρων, και άλλες δράσεις είναι αναγκαίες για την δημιουργία και ανάπτυξη των νεοφυών επιχειρήσεων. Τέλος η λειτουργία θερμοκοιτίδων θα βοηθήσει στην λειτουργική ανάπτυξη των νεοφυών επιχειρήσεων.

Το μεγάλο ερώτημα για την κεντρική, περιφερειακή και τοπική διοίκηση είναι εάν πιστεύουν ότι όλα τα παραπάνω μπορούν να λειτουργήσουν στην δυτική Θεσσαλονίκη. Εάν ναι, τότε πολλά από τα βιομηχανικά κουφάρια μπορούν να μετατραπούν σε κυψέλες ανάδειξης επιχειρηματικών ταλέντων, ανάπτυξης αυτών των ταλέντων, προετοιμασίας των νέων επιχειρηματικών σχεδίων και τέλος της υποστήριξης των νεοφυών επιχειρήσεων στα πρώτα τους βήματα. Λεφτά υπάρχουν.