Η silver economy αντιπροσωπεύει μία τεράστια αγορά δεκάδων τρισεκατομμυρίων ευρώ σε παγκόσμιο επίπεδο, από την οποία η Ελλάδα και η πόλη μας, η Θεσσαλονίκη, σίγουρα δεν λαμβάνουν το μερίδιο που τους αρμόζει. Πρόκειται, ειδικότερα, για μία παγκόσμια αγορά αγαθών και υπηρεσιών, που απευθύνονται αποκλειστικά σε ηλικιωμένους και συνταξιούχους, ανταποκρινόμενη στις ειδικές ανάγκες της ηλικίας αυτής σε ζητήματα διαμονής, υγείας, αναψυχής και κατανάλωσης. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης η αγορά της silver economy προσεγγίζει σήμερα τα 5 τρισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με σχετική έρευνα της διαΝΕΟσις.

Η τρέχουσα ενεργειακή κρίση αποτελεί μία μοναδική ευκαιρία για την ανάπτυξη της silver economy στη χώρα μας. Πράγματι, η ήδη υπάρχουσα παγκόσμια τάση για μακρά διαμονή ή μόνιμη εγκατάσταση εύπορων συνταξιούχων από εύρωστες οικονομικά χώρες με ψυχρό κλίμα, σε χώρες με ήπιο και θερμό κλίμα, όπως οι χώρες της Νότιας Ευρώπης, αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης. Το σημερινό ποσοστό του 7,3% των ενηλίκων πολιτών της Ευρώπης που δηλώνει ότι επιθυμεί την εγκατάστασή του στη Νότια Ευρώπη κατά τη συνταξιοδότησή του, θα μπορούσε ακόμα και να διπλασιαστεί λόγω της ενεργειακής κρίσης που θα πλήξει τα επόμενα χρόνια τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, όπως ανέπτυξα σε πρόσφατο άρθρο μου, με τίτλο «Ενεργειακή μετανάστευση στην Ευρώπη και Silver economy στην Ελλάδα. Μια χρυσή ευκαιρία».

            Το σημαντικότερο ζήτημα που ανακύπτει αναφορικά με τον ορθολογικό σχεδιασμό και την ισόρροπη ανάπτυξη της silver economy στην Ελλάδα είναι η σωστή «χωροθέτησή» της. Είναι προφανές, ότι αν το ζήτημα αυτό αφεθεί αποκλειστικά και μόνο στους ίδιους τους ενδιαφερόμενους (αγοραστές και κατασκευαστές), αυτοί πιθανότατα θα επιλέξουν τους ήδη δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της χώρας μας (Αττική, Κρήτη και Νότιο Αιγαίο). Έτσι, όμως, αφενός θα επιβαρυνθούν πολεοδομικά και περιβαλλοντικά οι ήδη επιβαρυμένες τουριστικές περιοχές της χώρας και αφετέρου, τα οικονομικά οφέλη της silver economy θα συγκεντρωθούν και πάλι στις τουριστικά ανεπτυγμένες περιφέρειες της χώρας, αφήνοντας τις υπόλοιπες περιφέρειες χωρίς ουσιαστικό μερίδιο.

Η δική μου πρόταση, την οποία έχω αναπτύξει σε άρθρο μου, με τίτλο «Δρόμοι ανάπτυξης – Silver economy – Προσέλκυση εύπορων αλλοδαπών συνταξιούχων», είναι ο σχεδιασμός και η κατασκευή νέων πρότυπων οικισμών, στα πρότυπα του Ολυμπιακού χωριού, με σκοπό την προσέλκυση εύπορων αλλοδαπών συνταξιούχων για μακρά διαμονή ή μόνιμη εγκατάσταση στη χώρα μας. Οι πρότυποι αυτοί οικισμοί, πέρα από χώρους κατοικίας, θα περιλαμβάνουν και όλα όσα επιζητεί ένας συνταξιούχος για την εγκατάστασή του, όπως λ.χ. σύγχρονες μονάδες υγείας και νοσοκομειακής περίθαλψης, υπηρεσίες ψυχαγωγίας, μετακίνησης, καταστήματα με καταναλωτικά είδη που απευθύνονται στη συγκεκριμένη ομάδα κλπ.

Οι προτεινόμενοι οικισμοί θα πρέπει να χωροθετηθούν κατά βάση σε εκτός σχεδίου περιοχές, οι οποίες θα επιλεγούν ως ειδικές οικιστικές ζώνες για το σκοπό αυτό και η ανάπτυξή τους θα εξυπηρετεί σκοπούς δημόσιας ωφέλειας, με ότι αυτό συνεπάγεται (ταχύτερες διαδικασίες, λιγότερη γραφειοκρατία, αναγκαστικές απαλλοτριώσεις, ειδικούς πολεοδομικούς όρους, οικονομικά και φορολογικά κίνητρα κ.ά.). Για την ορθολογική και ισόρροπη χωροθέτηση των οικισμών αυτών απαιτείται κεντρικός ή περιφερειακός σχεδιασμός, προκειμένου να επιλεγούν οι περιοχές που προσφέρονται για μια τέτοια οργανωμένη οικιστική ανάπτυξη.

Τέτοιες περιοχές, ιδανικές για την ανάπτυξη της silver economy στο νομό Θεσσαλονίκης, αποτελούν ιδίως οι αναξιοποίητες εκτάσεις του παραθαλάσσιου μετώπου του Δήμου Θερμαϊκού, οι οποίες αποτελούν πραγματικό αναξιοποίητο θησαυρό για τη Θεσσαλονίκη. Εξίσου ιδανικές είναι και οι περιοχές που βρίσκονται περιμετρικά των λιμνών Κορώνειας και Βόλβης (εκτός των ορίων του υγροβιότοπου).

Ο νομός Θεσσαλονίκης συνιστά ιδανικό προορισμό για την ανάπτυξη της silver economy, καθώς διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα σε πολλούς τομείς που ευνοούν τη μόνιμη εγκατάσταση αλλοδαπών συνταξιούχων, όπως είναι η ύπαρξη μεγάλων αναξιοποίητων εκτάσεων γης σε περιοχές ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, οι σχετικά χαμηλές τιμές αγοράς ακινήτων στις περιοχές αυτές, η ύπαρξη διεθνούς αεροδρομίου σε κοντινή απόσταση, το σχετικά χαμηλό κόστος ζωής και ενέργειας σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η ύπαρξη μεγάλων μονάδων νοσοκομειακής περίθαλψης, το υψηλό επίπεδο υποδομών και υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, το ήπιο κλίμα και βεβαίως ο ιστορικός, αρχαιολογικός, πολιτιστικός και γαστρονομικός πλούτος της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας.

Η κατασκευή των προτεινόμενων πρότυπων οικισμών μπορεί να γίνει είτε με αμιγώς ιδιωτική χρηματοδότηση (σε ιδιωτικές εκτάσεις), είτε μέσω συμβάσεων παραχώρησης με βάση το νόμο 4413/2016 ή συμβάσεων ΣΔΙΤ με βάση το νόμο 3389/2005 (σε εκτάσεις που ανήκουν στο Δημόσιο, σε ΟΤΑ ή σε ΝΠΔΔ). Μάλιστα, εφόσον οι συμβάσεις αυτές ανατεθούν σε αλλοδαπές εταιρίες ή κοινοπραξίες (γαλλικές, γερμανικές, σκανδιναβικές, αμερικάνικες, ρώσικες, κινέζικες κλπ.), οι ανάδοχοι θα αναλάβουν ουσιαστικά και την προβολή, διαφήμιση και προώθηση της πώλησης των κατοικιών αυτών απευθείας στους ενδιαφερόμενους πολίτες των χωρών τους.

Η αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της πόλης μας και του νομού Θεσσαλονίκης, ο σχεδιασμός και η κατασκευή των προτεινόμενων πρότυπων οικισμών και η προώθησή τους μέσω της ανάπτυξης σχετικών brands, όπως π.χ. «Golden Thessaloniki», σε συνδυασμό με το κύμα ενεργειακής «μετανάστευσης» που θα προκαλέσει τα επόμενα χρόνια η ενεργειακή κρίση, θα μπορούσαν να μετατρέψουν τη Θεσσαλονίκη σε δημοφιλή προορισμό μακράς διαμονής ή μόνιμης εγκατάστασης εύπορων αλλοδαπών συνταξιούχων, λαμβάνοντας σημαντικό μερίδιο από την παγκόσμια αγορά της silver economy. Είναι μία μοναδική ευκαιρία για την πόλη μας, την οποία δεν θα πρέπει να αφήσουμε να περάσει ανεκμετάλλευτη.